امکان نقض پذیری قاعده نقیض های اعم و اخص مطلق
Authors
abstract
هر فرد آشنا به منطق می داند که اگر میان دو مفهوم کلی، نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار باشد، همان نسبت - ولی با انقلاب- میان نقیض های آنها نیز برقرار است. اما باوجود دلایل مستدل در اثبات این قاعده، منطق دان بزرگ دبیران کاتبی قزوینی(600- 675 ق) شبهه ای در این زمینه طرح کرده و با ذکر مثال نقضی از منطق موجهات (در خصوص امکان عام و خاص)، کلیت قاعده را مورد تردید قرار داده است. دو نامه طرح شبهه توسط کاتبی و دو پاسخ خواجه نصیرالدین طوسی، همگی به نحو مختصر و با بیانی موجز ارائه شدهاند. تحقیق حاضر به تبیین، تنقیح و بازسازی این مسأله میپردازد
similar resources
امکان نقض‌پذیری قاعده نقیض‌های اعم و اخص مطلق
هر فرد آشنا به منطق می‌داند که اگر میان دو مفهوم کلی، نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار باشد، همان نسبت - ولی با انقلاب- میان نقیض‌های آنها نیز برقرار است. اما باوجود دلایل مستدل در اثبات این قاعده، منطق‌دان بزرگ دبیران کاتبی قزوینی(600- 675 ق) شبهه‌ای در این زمینه طرح کرده و با ذکر مثال نقضی از منطق موجهات (در خصوص امکان عام و خاص)، کلیت قاعده را مورد تردید قرار داده است. دو نامه طرح شبهه توسط کا...
full textتعهد درون قاعده ای خواجه نصیر در عکس نقیض و معضل نقض طرفین
بسیاری از قواعد منطق قدیم نیازمند وجود موضوع هستند و این وجود موضوع را می توان یا در ساختار گزاره ها (محصورات چهارگانه) وارد کرد یا به عنوان مقدمه ای اضافی، جزئی از قواعد دانست. این دو رهیافت را «تعهد درون گزاره ای» و «تعهد درون قاعده ای» می نامیم. نخستین کسانی که به تعهد درون قاعده ای تصریح کرده اند، ابن سینا در قاعده نقض محمول و خواجه نصیر در قاعده عکس نقیض هستند. خواجه نصیر، به وجود موضوع نه...
full textمنطق‌های مبتنی بر عکس نقیض و نقض محمول
برای منطق دو نظام قدیم و جدید می‌شناسیم که از نظر برخی، در تضاد با یکدیگر قرار دارند. در این مقاله، می‌خواهیم ببینیم که آیا منطق قدیم در برابر منطق جدید، واقعاً یک منطق است و قواعد یکسانی را معرفی می‌کند یا خیر؟ در تعداد قواعد معتبر و بیان دقیق آنها در منطق محمولات قدیم، اختلاف نظر‌های بسیاری مشاهده می‌شود. برای نمونه، تقریر‌های گوناگون از قاعدة فرعیّه و قاعدة نقض محمول و نیز دو تعریف مشهور برای ...
full textقاعده الواحد و قدرت مطلق خداوند
از سویی حکما، قاعده «الواحد» (از یکی جز یکی صادر نگردد) را بدیهی می‌دانند و از سوی دیگر معتقداند خداوند یکتا، قادر مطلق است. لازمه قدرت مطلق خداوند، صدور کثیر از خدای یکتاست، آیا این، با قاعده الواحد متعارض است؟ چگونه می‌توان همزمان، قاعده الواحد و قدرت مطلق خداوند را پذیرفت؟ در این مسئله می‌گوییم: در پذیرش این قاعده، وفاق حکیمان، عارفان و متکلمان ادعا شده است که اساسی نداشته، پشتوانه قاعده...
full textمنطق های مبتنی بر عکس نقیض و نقض محمول
برای منطق دو نظام قدیم و جدید می شناسیم که از نظر برخی، در تضاد با یکدیگر قرار دارند. در این مقاله، می خواهیم ببینیم که آیا منطق قدیم در برابر منطق جدید، واقعاً یک منطق است و قواعد یکسانی را معرفی می کند یا خیر؟ در تعداد قواعد معتبر و بیان دقیق آنها در منطق محمولات قدیم، اختلاف نظر های بسیاری مشاهده می شود. برای نمونه، تقریر های گوناگون از قاعده فرعیّه و قاعده نقض محمول و نیز دو تعریف مشهور برای ...
full textتحلیل و بررسی موارد نقض قاعده وزر
قاعده وزر یکی از قواعد فقهی نانوشته و منصوص است که ادله چهارگانه اعم از کتاب عزیز، سنت، اجماع و عقل بر آن صحه گذاشته‌اند. براساس این قاعده، تحمیل مجازات اعم از کیفری و حقوقی بر بی‌گناه نارواست؛ چنان‌که بی‌گناه نیز نباید آن را تحمل کند. برای این قاعده، موارد نقض و استثنا یاد شده است، ازجمله عاقله در تحمل جنایت خطئی، ولدالزنا در تحمل گناه غیر، اطرافیان مجرم به‌خاطر جرم او، بیت‌المال در جنایات و خ...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
فلسفهPublisher: دانشکده ادبیات وعلوم انسانی
ISSN 2008-1553
volume 39
issue 1 2011
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023